Marketing i reklama to dziedziny, w których zmiany zachodzą bardzo dynamicznie. Ciągłe pojawianie się nowych narzędzi, technologii i trendów sprawia, że język marketingu nieustannie się rozwija. Mamy nadzieję, że ten słowniczek marketingowy pomoże w lepszym zrozumieniu podstawowych pojęć oraz ułatwi pracę wszystkim, którzy chcą lepiej odnaleźć się w świecie marketingu.
Spis treści
A/B Testing (Testy A/B)
Równoległe porównywanie dwóch wersji (np. strony internetowej, maila, baneru reklamowego) w celu sprawdzenia, która z nich przynosi lepsze wyniki. Polega na wprowadzeniu drobnej zmiany w jednej z wersji, a następnie mierzeniu reakcji użytkowników (kliknięć, konwersji). Na tej podstawie wybiera się wariant skuteczniejszy i wdraża go na stałe.
Zobacz: Testy A/B – czym są i jak je przeprowadzać?
Above the Fold
Określenie pochodzące z prasy, odnoszące się do górnej części strony widocznej bez konieczności przewijania. W kontekście stron internetowych dotyczy miejsca, które użytkownik widzi od razu po wejściu na stronę. Kluczowe elementy (np. przyciski CTA, nagłówki) powinny znajdować się właśnie w tym obszarze, by przyciągnąć uwagę odbiorcy.
Affiliate Marketing (marketing afiliacyjny)
Model promocji, w którym partner (afiliant) otrzymuje prowizję za polecenie produktu lub usługi. Afiliant zamieszcza na swojej stronie, blogu czy w mediach społecznościowych linki prowadzące do oferty reklamodawcy. Gdy użytkownicy dokonają zakupu, polecający dostaje określoną część zysku.
Zobacz: Czy marketing afiliacyjny jest opłacalny? | Marketing afiliacyjny – współpraca, na której obie strony mogą wiele zyskać
Archetypy marki
Wzorce osobowości zaczerpnięte z psychologii, które pomagają nadać marce spójny i charakterystyczny „charakter ludzki”. Wyróżnia się m.in. archetyp Opiekuna, Buntownika czy Odkrywcy, a ich wybór wpływa na styl komunikacji i emocje, jakie marka chce wywoływać wśród odbiorców.
Wszystko o archetypach znajdziesz tutaj:Archetypy marki: sposób na nadanie marce większego znaczenia
ATL (Above the Line)
Forma szerokozasięgowej komunikacji marketingowej, skierowana do masowego odbiorcy przy użyciu tradycyjnych mediów (np. telewizja, prasa, radio, outdoor). Celem ATL jest wywołanie świadomości i zainteresowania w możliwie największej grupie ludzi, w odróżnieniu od działań BTL (Below the Line), które skupiają się na bardziej precyzyjnym dotarciu do wybranych segmentów.
Branding
Proces tworzenia i wzmacniania wizerunku marki. Obejmuje m.in. elementy wizualne (logo, kolorystyka), język komunikacji oraz wartości i misję, z którymi ma być kojarzona marka. Celem jest wyróżnienie marki na rynku i wywołanie w odbiorcach pożądanych skojarzeń czy emocji.
Brief
Dokument opisujący najważniejsze założenia i cele projektu (np. kampanii marketingowej), uwzględniający oczekiwania klienta, charakterystykę grupy docelowej, kluczowe komunikaty oraz harmonogram. Stanowi punkt wyjścia do prac kreatywnych i organizacyjnych, zapewniając wspólne zrozumienie tematu wśród wszystkich zaangażowanych stron.
Zobacz: Czym jest brief kreatywny i co musi się w nim znaleźć | Brief dla influencera | Brief w social media marketingu | Przykładowy brief reklamowy
BTL (Below the Line)
Forma komunikacji marketingowej, która opiera się na precyzyjnym i często bardziej bezpośrednim dotarciu do konsumenta, w przeciwieństwie do szerokozasięgowych działań ATL (Above the Line).
Do BTL zalicza się m.in. akcje promocyjne w sklepach, direct marketing (wysyłki e-mail, SMS), materiały POS (w punkcie sprzedaży) czy event marketing, mające na celu zaangażowanie odbiorców i zbudowanie z nimi bliższej relacji.
Burza mózgów (brainstorming)
Metoda kreatywna polegająca na swobodnym generowaniu jak największej liczby pomysłów w krótkim czasie. Zazwyczaj praktykowana w zespole, umożliwia spojrzenie na problem z wielu perspektyw, bez oceniania i krytyki w trakcie sesji, co sprzyja powstawaniu innowacyjnych rozwiązań.
Zobacz: Burza mózgów – dlaczego warto wykorzystać ją w biznesie?
Content marketing
Tworzenie i dystrybucja wartościowych treści (np. artykułów, poradników, filmów, infografik), które przyciągają uwagę odbiorców i wzbudzają w nich zainteresowanie marką. Celem jest zbudowanie zaufania i długofalowych relacji z klientami, a nie wyłącznie sprzedaż bezpośrednia.
Więcej w temacie: Jakie korzyści dla Twojej firmy niesie content marketing? | Błędy w content marketingu – 7 grzechów głównych popełnianych przez twórców contentu
CPA (Cost per Action)
Model rozliczenia, w którym płaci się za konkretną akcję wykonaną przez użytkownika (np. zapisanie się na newsletter, dokonanie zakupu, wypełnienie formularza).
Skuteczny w kampaniach nastawionych na rezultaty – reklamodawca ponosi koszt wyłącznie wtedy, gdy osiągnie się mierzalny efekt.
Zobacz: CPA pomaga obniżyć koszty kampanii na Facebooku
CPC (Cost per Click)
Model rozliczeń w reklamach internetowych, w którym reklamodawca płaci tylko za kliknięcie w reklamę. Stosowany m.in. w Google Ads czy Facebook Ads. Efektywny, gdy celem jest generowanie ruchu na stronie.
CTA (Call to Action)
Wyraźny, często wyróżniony element w komunikacji (np. na stronie internetowej, w mailu), który ma zachęcić odbiorcę do wykonania określonej akcji. Najczęściej przybiera formę przycisku lub linku z napisem typu „Kup teraz”, „Zapisz się” czy „Dowiedz się więcej”. Jego celem jest skierowanie użytkownika do konkretnego działania, zwiększając skuteczność przekazu marketingowego.
CTR (Click Through Rate)
Wskaźnik klikalności – liczba kliknięć w reklamę lub link podzielona przez liczbę jej wyświetleń, wyrażona w procentach. Pozwala ocenić skuteczność danej kreacji reklamowej. Im wyższy CTR, tym lepiej reklama przyciąga uwagę.
CX (Customer Experience)
Całościowe wrażenie, jakie klienci wynoszą z kontaktu z marką lub firmą, obejmujące wszystkie punkty styku (np. stronę WWW, obsługę klienta, opakowanie produktu). Dobra strategia CX uwzględnia spójność przekazu, łatwość procesu zakupowego i satysfakcję na każdym etapie podróży klienta, co przekłada się na lojalność i pozytywną opinię o marce.
DOOH (Digital Out-of-Home)
Forma reklamy zewnętrznej (OOH) z wykorzystaniem cyfrowych nośników, takich jak ekrany LED czy interaktywne monitory w przestrzeniach publicznych.* Pozwala na dynamiczne i atrakcyjne wyświetlanie treści reklamowych (np. animacji, wideo), a dzięki technologii umożliwia często szybką i elastyczną zmianę komunikatów w zależności od pory dnia czy kontekstu.
Tu więcej: OOH, DOOH, FOOH: co to za formy reklamy i czym się różnią?
E-mail Marketing
Forma komunikacji marketingowej polegająca na wysyłaniu wiadomości (np. newsletterów, ofert, zaproszeń) do bazy subskrybentów. Skuteczny, gdy treści są spersonalizowane i odpowiadają potrzebom odbiorców. Często łączy się z automatyzacją (Marketing Automation).
Zobacz też: Zasady dobrego content email marketingu | E-mail marketing to wciąż skuteczna forma promocji. Jak z niego korzystać i o czym warto pamiętać?
FOOH (Freestanding Out-of-Home)
Forma reklamy zewnętrznej (OOH) realizowanej przy użyciu wolnostojących nośników – niezależnych od istniejącej infrastruktury czy budynków. Takie nośniki (np. totemy czy kolumny reklamowe) można ustawiać w miejscach o wysokim natężeniu ruchu pieszych lub samochodów, co pozwala precyzyjniej docierać do konkretnych grup odbiorców i wyróżniać się na tle tradycyjnych billboardów przytwierdzonych do ścian czy przystanków.
Geotargetowanie
Strategia polegająca na dopasowaniu przekazu marketingowego do lokalizacji geograficznej odbiorcy. Za pomocą narzędzi analitycznych i danych (np. z adresów IP czy GPS) można wyświetlać reklamy, oferty i komunikaty reklamowe dostosowane do miejsca przebywania użytkownika. Pozwala to zwiększyć trafność przekazu oraz skuteczniej docierać do osób w danym regionie.
Growth hacking
Zestaw eksperymentalnych technik i procesów, których celem jest szybki wzrost liczby użytkowników, przychodów lub innych kluczowych wskaźników. Growth Hacker wykorzystuje m.in. analitykę, testy A/B i kreatywne kampanie, aby w krótkim czasie osiągać skalowalne rezultaty, często przy ograniczonych zasobach.
Influencer Marketing
Współpraca z osobami posiadającymi wpływ na określoną grupę odbiorców (np. blogerami, twórcami YouTube, TikTokerami). Influencerzy polecają produkty lub usługi w zamian za wynagrodzenie, prowizję lub inne formy gratyfikacji. Kluczowe jest dopasowanie influencera do charakteru marki.
Kanał marketingowy (Channel)
Środek przekazu wykorzystywany do kontaktu z odbiorcą (np. e-mail, media społecznościowe, reklama telewizyjna, reklama w prasie).
W marketingu wielokanałowym (omnichannel) dąży się do spójności komunikacji i doświadczenia klienta w każdym z tych kanałów.
KPI (Key Performance Indicators)
Kluczowe wskaźniki efektywności, służące do mierzenia postępów w realizacji założonych celów marketingowych lub biznesowych. Przykłady to np. liczba nowych klientów, poziom konwersji czy przychody z kampanii reklamowej. KPI pomagają ocenić skuteczność działań i wskazują obszary wymagające optymalizacji.
Landing page
Strona docelowa, na którą trafia użytkownik po kliknięciu w reklamę lub link promocyjny.
Powinna być maksymalnie dopasowana do obietnicy z reklamy (np. konkretnego produktu czy oferty), zawierać jasne CTA (Call to Action) i ułatwiać dokonanie konwersji.
Lead
Osoba lub firma, która w pewien sposób wyraziła zainteresowanie ofertą (np. pozostawiając swój adres e-mail, wypełniając formularz lub rozpoczynając rozmowę telefoniczną).
„Generowanie leadów” to działania mające na celu pozyskanie takich kontaktów, by następnie przekształcić je w klientów.
Czym są magnesy na leady (lead magnets) i jak skutecznie z nich korzystać?
Lead Nurturing
Proces „pielęgnowania” pozyskanych już leadów poprzez dostarczanie im wartościowych informacji (np. newsletterów, materiałów edukacyjnych). Celem jest stopniowe budowanie zaufania i zaangażowania, aby w konsekwencji doprowadzić do zakupu lub innej pożądanej akcji.
Lejek marketingowy (Marketing Funnel)
Prosty model przedstawiający etapy, przez które przechodzi klient od pierwszego kontaktu z marką aż do zakupu i utrzymania relacji. Najczęściej wyróżnia się fazę wzbudzenia świadomości (awareness), zainteresowania (interest), decyzji (decision) i działania (action), a także późniejszą lojalność (loyalty).
Marketing
Ogół działań mających na celu zrozumienie potrzeb rynku, zaprojektowanie produktów bądź usług oraz komunikowanie ich wartości w taki sposób, aby klienci byli skłonni je zakupić lub z nich skorzystać. Obejmuje badania rynku, strategię cenową, promocję, dystrybucję, analizę zachowań konsumenckich i wiele innych obszarów.
Marketing Automation
Wykorzystanie narzędzi i systemów, które automatyzują powtarzalne procesy marketingowe (np. wysyłka newsletterów, publikacja postów w social media). Pozwala to na bardziej efektywne zarządzanie komunikacją z dużą liczbą odbiorców i personalizowanie przekazu w zależności od reakcji użytkowników.
Marketing Mix
Zbiór narzędzi, które marketerzy wykorzystują do osiągnięcia celów rynkowych – tradycyjnie określany jako 4P (Product, Price, Place, Promotion), a czasem rozszerzany do 7P.
Chodzi o dopasowanie odpowiedniego produktu (Product), ustalenie ceny (Price), wybór kanałów dystrybucji (Place) oraz form promocji (Promotion), co warunkuje sukces na rynku.
Marketing Szeptany (Buzz Marketing)
Działania polegające na tworzeniu pozytywnego „szumu” wokół produktu lub marki – np. za pomocą rekomendacji i opinii użytkowników w mediach społecznościowych czy na forach internetowych.
Wykorzystuje efekt plotki i naturalny przepływ informacji między ludźmi, aby zwiększyć zaufanie i zainteresowanie ofertą.
Medium
Sposób lub kanał, za pośrednictwem którego przekazywany jest komunikat marketingowy.
Może odnosić się zarówno do tradycyjnych środków (np. prasa, telewizja, radio), jak i do rozwiązań online (portale społecznościowe, e-mail, blogi). Wybór odpowiedniego medium zależy od charakteru produktu, grupy docelowej i celów kampanii. Korzystanie z różnych mediów w spójny sposób pozwala na zwiększenie zasięgu i skuteczności komunikacji marketingowej.
Odsłony (Page Views)
Liczba wyświetleń konkretnej strony internetowej, zarejestrowana podczas odwiedzin użytkowników.
Wskaźnik ten uwzględnia każde załadowanie się strony, co oznacza, że ten sam użytkownik może wygenerować kilka odsłon, wracając wielokrotnie do danej witryny.
OOH (Out-of-Home)
Reklama zewnętrzna docierająca do konsumentów poza ich domem, obejmująca m.in. billboardy, plakaty, citylighty czy ekrany cyfrowe w przestrzeni publicznej. Stosowana w miejscach o dużym natężeniu ruchu (ulice, przystanki, centra handlowe) w celu osiągnięcia szerokiego zasięgu i przyciągnięcia uwagi odbiorców w trakcie codziennych aktywności.
Performance Marketing
Podejście do marketingu ukierunkowane na uzyskanie mierzalnych efektów (np. liczby kliknięć, wypełnień formularza, sprzedaży).
W tym modelu kluczowe jest optymalizowanie kampanii w czasie rzeczywistym w oparciu o twarde dane analityczne, dzięki czemu płaci się za konkretne wyniki.
Persona
Fikcyjna postać reprezentująca typowego klienta. Pomaga zrozumieć potrzeby i motywacje prawdziwych odbiorców, a także doprecyzować styl komunikacji i kanały dotarcia.
Uwzględnia m.in. dane demograficzne, zachowania, preferencje zakupowe czy wartości ważne dla odbiorcy.
Pozycjonowanie
Określenie wyróżnika marki lub produktu na rynku i sposobu, w jaki chcemy, by był postrzegany przez odbiorców. Często sprowadza się do zdefiniowania unikalnej przewagi konkurencyjnej (np. najwyższa jakość, najniższa cena, najszybsza dostawa) i komunikowania jej w spójny sposób.
PPC (Pay Per Click)
Model płatności za reklamę internetową, w którym reklamodawca uiszcza opłatę wyłącznie za kliknięcie w reklamę. Jest to popularna forma w systemach takich jak Google Ads czy Facebook Ads. Pozwala na precyzyjne targetowanie odbiorców i bieżące optymalizowanie stawek.
Public Relations (PR)
Budowanie i utrzymywanie pozytywnych relacji marki z otoczeniem (klientami, partnerami, mediami). Zadaniem PR jest kształtowanie wizerunku firmy oraz zarządzanie komunikacją, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. Wspiera wiarygodność i rozpoznawalność marki.
Reklama
Płatna forma promocji produktu, usługi czy idei, kierowana do określonej grupy odbiorców.
Jej głównym celem jest zwrócenie uwagi i wywołanie określonej reakcji (najczęściej zakupu). Może przyjmować formy takie jak spoty TV, banery online, reklamy w prasie, radiu itd.
Remarketing / Retargeting
Działania polegające na docieraniu z reklamą do osób, które już wcześniej miały kontakt z marką (np. odwiedziły witrynę, dodały produkt do koszyka, ale nie dokończyły zakupu).
Celem jest przywrócenie uwagi użytkownika i zachęcenie do ponownego odwiedzenia strony, co często zwiększa szansę na dokonanie transakcji.
ROI (Return on Investment)
Zwrot z inwestycji. Wskaźnik, który pozwala określić, na ile dany wydatek (np. na kampanię marketingową) przełożył się na zysk.
Przykładowo: jeśli zainwestujesz 1000 zł w reklamę i wygenerujesz 5000 zł przychodu, ROI wynosi (5000 – 1000)/1000 = 400%.
RU (Real Users)
Metryka używana w analityce internetowej, oznaczająca liczbę faktycznych, unikalnych użytkowników odwiedzających stronę lub korzystających z aplikacji w określonym przedziale czasowym.
Pomaga określić, ile realnych osób (a nie tylko sesji czy odsłon) ma kontakt z witryną lub usługą. W odróżnieniu od wskaźnika unikalnych sesji, RU skupia się na faktycznej liczbie różnych użytkowników, co ułatwia precyzyjną ocenę zainteresowania i zasięgu działań marketingowych.
SEM (Search Engine Marketing)
Ogół działań marketingowych w wyszukiwarkach. Oprócz SEO (działań bezpłatnych) uwzględnia także płatne kampanie reklamowe, np. Google Ads, dzięki którym strona wyświetla się na czołowych miejscach w wynikach wyszukiwania.
Wspiera widoczność i przyciąga ruch o wysokiej jakości (zainteresowany tematem danej branży).
SEO (Search Engine Optimization)
Optymalizacja treści i struktury strony internetowej w taki sposób, aby pojawiała się ona jak najwyżej w wynikach wyszukiwarek (np. Google).
Obejmuje m.in. dobór słów kluczowych, optymalizację kodu, szybkość ładowania strony, linkowanie wewnętrzne i pozyskiwanie wartościowych linków zewnętrznych.
Segmentacja Rynku
Podział rynku na mniejsze grupy odbiorców o podobnych potrzebach czy cechach, co pozwala na bardziej precyzyjne dostosowanie oferty i komunikacji.
Wyróżnia się m.in. segmentację demograficzną, psychograficzną, behawioralną czy geograficzną.
Targetowanie (Targeting)
Proces wyboru konkretnej grupy odbiorców, do których kierowane są działania marketingowe lub reklamowe.
Można stosować różne kryteria, np. demograficzne (wiek, płeć), geograficzne czy behawioralne (zainteresowania, historia zakupów). Im trafniejsze targetowanie, tym wyższy zwrot z kampanii.
Zasięg (Reach)
Liczba unikalnych odbiorców, którzy mieli kontakt z przekazem marketingowym (np. reklamą, postem w mediach społecznościowych) w określonym czasie. Wskazuje, do ilu osób dotarła dana kampania czy treść. W mediach społecznościowych jest to jedna z kluczowych metryk do oceny skuteczności publikowanych postów lub reklam, ponieważ im większy zasięg, tym potencjalnie szersze grono użytkowników miało szansę zapoznać się z komunikatem.
